ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ-Ελευθεροτυπία – Η “Στοά” έχει φως

Η Αννα της παράστασης, που υποδύεται η Λ. Πρωτοψάλτη, παρακολουθεί τις δύο μητέρες της ( Νίκη Χαντζίδου, αριστερά, και Ευδοκία Σουβατζή, δεξιά) να υποφέρουν. Είναι βέβαιο πως στο κοινό που παρακολουθεί στενά την πορεία του Θεάτρου Στοά η υπόθεση αυτή ξυπνά έντονες αναμνήσεις. Είναι η ιστορία του έργου «Αννα, είπα!» του Παναγιώτη Μέντη, η παράσταση του οποίου υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του Θανάση Παπαγεωργίου και της Λήδας Πρωτοψάλτη. Σ’ αυτό το έργο επιστρέφουν τώρα γιορτάζοντας τα 40 χρόνια του θεάτρου.

Την Παρασκευή η παράσταση κάνει πρεμιέρα στη γνώριμη γωνιά στου Ζωγράφου, όπου το «Θέατρο Στοά» ξεκίνησε και παρέμεινε επί τέσσερις δεκαετίες. «Επιστρέφω σε μια μεγάλη επιτυχία γιατί εκτός από τον εορτασμό είναι ένα έργο που προσφέρεται για να σχολιάσεις το πλήρες αδιέξοδο της σημερινής κοινωνίας», λέει ο σκηνοθέτης της παράστασης Θ. Παπαγεωργίου. «Αυτή τη φορά οι ερμηνείες γίνονται ακόμα πιο σκληρές διότι αυτό προστάζει η κοινωνία. Η ιστορία της Αννας είναι ανάλογη με αυτή άπειρων γυναικών που γλίτωσαν μεν τον εγκλεισμό σε κλινική, έχουν όμως ανεξίτηλα σημάδια από μια οδυνηρή σχέση με τη μάνα τους. Ακριβώς επειδή ήθελα η φιγούρα της μητέρας να κυριαρχεί στις αφηγήσεις του κοριτσιού, το ρόλο θα ερμηνεύουν δύο συγχρόνως ηθοποιοί».

Σε ένα σκηνικό απλό που αποπνέει παρακμή και μοιάζει να γερνά μαζί με τους ήρωες, η Αννα αναπλάθει με τη φαντασία της τη σχέση με τη μάνα της. «Τρεις άνθρωποι φτωχοί, απαίδευτοι που λιώνουν ο ένας τον άλλον: Η Αννα λιώνει τη μητέρα της γιατί της κατέστρεψε κάθε όνειρο. Η μητέρα τον πατέρα γιατί του χρεώνει ότι κληροδότησε στην κόρη του την ψυχασθένειά του. Και ο βασανισμένος πατέρας τον εαυτό του γιατί ήταν πάντα κατώτερος των περιστάσεων».

«Με συγκινεί πολύ να ξαναβλέπω στη σκηνή το έργο που με καθιέρωσε ως συγγραφέα», λέει ο Π. Μέντης, που έγραψε την «Αννα» στα μέσα της δεκαετίας του ’80 – μάλιστα στην πρώτη παράσταση υποδύθηκε ο ίδιος το ρόλο του πατέρα. «Τότε έγραφα για τους ανθρώπους που αλληλοσπαράσσονται επειδή δεν μπορούν να διαχειριστούν ένα πρόβλημα που έτυχε στην οικογένειά τους. Για εκείνους που δεν μπορούσαν να υψώσουν τη φωνή τους. Δυστυχώς, τόσα χρόνια μετά συνειδητοποιώ ότι στην Ελλάδα δεν άλλαξε τίποτα. Η μητέρα μου ζει στις δυτικές συνοικίες κι όταν την επισκέπτομαι διαπιστώνω πόσο η πολιτεία έχει περιφρονήσει την παιδεία μας. Ως αποτέλεσμα οι νεοέλληνες διδάχτηκαν πως να εκτιμούν τον πλούτο και να αδιαφορούν για όσα τους κάνουν καλύτερους ανθρώπους. Γλυκαίνομαι που το κείμενό μου είναι επίκαιρο, αλλά με πληγώνει αυτή η στασιμότητα».

Πάντα σαν ομάδα

Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά το 1996 και την επόμενη χρονιά η Λ. Πρωτοψάλτη έλαβε το Βραβείο Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών για την ερμηνεία της. Ο Θ. Παπαγεωργίου θυμάται ότι δεκάδες γυναίκες την πλησίαζαν τότε και της διηγούνταν μια προσωπική τους παρόμοια ιστορία. Τι άλλο κρατά απ’ όλα αυτά τα χρόνια; «Λειτουργούσαμε πάντα σαν ομάδα και δεν διαπραγματευτήκαμε ποτέ την ειλικρίνειά μας στη σκηνή» απαντά ο ίδιος. «Κάποιοι αυτό το ονόμασαν νατουραλισμό. Ηταν απλώς η αλήθεια μας».

Και τις νέες ομάδες που «αναπτύσσονται» σήμερα, πώς τις βλέπει; «Κάθε άλλο παρά αντίθετος είμαι με την πληθώρα νεανικών σχημάτων. Ομως δεν αντέχω κι αυτή τη νεαρολαγνεία. Εμείς ξεκινήσαμε, σεβαστήκαμε όσα βρήκαμε και κοιτάξαμε να εξελιχθούμε. Το να δείχνεις πλήρη περιφρόνηση στο παρελθόν δεν μου αρέσει. Οι παλαιότεροι έχουμε κοπιάσει για να φέρουμε νέους ανθρώπους στο θέατρο. Γι’ αυτό και πληγώνομαι που σήμερα πολλοί προσπαθούν να προσεγγίσουν το νέο κοινό με το χαβαλέ και την ανούσια πρωτοπορία».

* Τα σκηνικά και τα κοστούμια έφτιαξε η Αφροδίτη Κουτσουδάκη, τους υπόλοιπους ρόλους ερμηνεύουν οι Θ. Παπαγεωργίου, Νίκη Χαντζίδου, Ευδοκία Σουβατζή, Εύα Καμινάρη, Δημήτρης Θεοδώρου, Βάσω Ορκοπούλου. *{gallery}03102010enet{/gallery}